کلارینت یک ساز غربی است و در ایران این ساز با نام قرهنی نیز شناخته می شود. قرهنی یا همان کلارینت از دست ساز های یک زبان های است و از یک لوله استوانه ای که در انتها مخروطی شکل است تشکیل شده است. در انتهای بالایی ساز یک تکیه گاه وجود دارد که از جنس کائوچو، چوب و یا پلاستیک است و شکل این تکیه گاه از یک سو صاف و از سوی دیگر منحنی شکل است. در قسمت صاف این ساز تیغه ای بر آن تکیه کرده که در واقع همان زبانه است. به طور کل این قسمت را دهانی می نامند که در هنگام نواختن کاملا در دهان قرار می گیرد. تعداد سوراخ ها و کلید های کلارینت بیشتر از کلید ها و سوراخ های فلوت است و به همین دلیل انگشت گذاری در این ساز سخت تر از فلوت است. در اکثر مواقع وقتی که مردم راجع به کلارینت صحبت می کنند اکثرا منظور آنها کلارینت (سی بمل) است و شاید خیلی ها ندانند که کلارینت انواع مختلفی دارد. ما در ادامه به معرفی انواع ساز کلارینت میپردازیم تا از این به بعد با دیدن و شنیدن صدای این ساز به تفاوت بین آنها پی ببرید.
انواع کلارینت های رایج
چندین نوع کلارینت وجود دارد که از قرن هجدهم به بعد و با ساخت ساز اولیه توسعه پیدا کردهاست و با تغییراتی همراه بودهاست، مانند سازهایی با کلیدهای بیشتر و یا تغییراتی در ابعاد ساز و قطعات آن. در طول این مدت بعضی از کلارینتها کمیاب و یا بعضی از آنها منسوخ شدهاند. کلارینت ها از خانوادهی سازهای انتقالی به حساب میآیند. انگشت گذاری در انواع سازهای کلارینت یکی است ولی در بعضی از آنها تعداد کلیدهای بیشتری وجود دارد. برای مثال باس کلارینت تعداد کمتری کلید نسبت به کلارینت (سی بمل) دارد. انواع متداول سازهای کلارینت شامل کلارینت (سی بمل)، باس کلارینت، A (لا) کلارینت، (می بمل) کلارینت، کنتر باس کلارینت، کنترا آلتو کلارینت و آلتو کلارینت است.
کلارینت (سی بمل):
سوپرانو کلارینت(سی بمل) نام دیگر این کلارینت است و معروف ترین ساز این خانواده است و در تمام سبک های موسیقی مورد استفاده قرار می گیرد.
باس کلارینت:
دومین ساز محبوب این خانواده است و معمولا میتوان آن را در اکثر سبک های موسیقی دید. این ساز با همان اصول انگشت گذاری کلارینت سی بمل است ولی همان طور که در شکل می بینید ظاهر متفاتی از کلارینت سی بمل دارد. و دارای صدایی بم تر است.
A (لا) کلارینت:
نام دیگر این کلارینت سوپرانو A (لا) کلارینت است. این ساز کمی بزرگتر از (سی بمل)کلارینت است و دارای رنگ صدای متفاوتی است در بعضی از موسیقیهای کلاسیک به عنوان جایگزینی برای کلارینت (سی بمل) به حساب می آید.
کلارینت (می بمل): این ساز کوچکترین ساز خانواده کلارینت بحساب می آید و در بعضی از ارکسترها و گروه ها دیده می شود.
کنتر باس کلارینت: صدای این ساز یک اکتاو پایین تر از باس کلارینت است. این ساز می تواند در ارکسترها و بندها استفاده می شود.
کنترا آلتو کلارینت: کنترا آلتو یک اکتاو پایین تر از کلارینت آلتو می باشد.
آلتو کلارینت: گاهی اوقات ممکن است این ساز را در بندها ببینید.
علاوه بر انواع اصلی کلارینت ها انواع دیگری هم وجود دارد که خیلی رایج نیستند.
از راست به چپ: کلاربت کنتر باس، باس، آلتو، سی بمل و می بمل
نویسنده: سپیدخت حکیمی
مجله زونکن