سازهای بادی چوبی
این سازها معمولا از جنس چوب ساخته شده اند که به سه دسته تقسیم می شوند:
سازهای بی زبانه
سازهای زبانه دار ساده
سازهای دو زبانه ای
عواملی که در زیر و بم کردن اصوات این دسته از سازها و همچنین جنس و رنگ آن موثر است، مواد اولیه (چوب، فلز و غیره) و شکل ساز (منظور، مستقیم یا منحنی بودن آن نیست این عوامل بی تاثیرند.) تنها طول و قطر لوله و اینکه ته لوله بسته یا باز باشد و نیز فشار هوای وارد در این نتیجه موثر است. در سازهای بادی چوبی معمولا به فواصل معین سوراخ هایی روی لوله تعبیه شده که انگشتان هر دو دست نوازنده هنگام اجرا، آنها را می بندد، یا باز می کند و به این ترتیب طول هوای مرتعش در لوله زیاد یا کم می شود.
این کار سبب حصول اصواتی با زیر و بمی مختلف خواهد شد. در سازهای بزرگتر که انگشتان دست ها به همه سوراخ ها نمی رسد، از وجود اهرم هایی استفاده می شود که سرهایشان در نزدیکی انگشت نوازنده و انتهایشان به کمک حلقه و قرص لاستیکی بر روی سوراخ قرار گرفته اند. هر اهرم، فنری نیز دارد که با آزاد ماندن اهرم سوراخ باز می ماند. در زبان فارسی مکانیسم فوق را کلید می گویند و در سازهای بادی چوبی غربی، تعداد زیادی کلید، به منظور سهولت اجرا تعبیه شده است.
برخی از سازهای بادی، انتقالی هستند. در رابطه با سازهای انتقالی به صورت مفصل مطلبی در مجله زونکن درج شده است.
فلوت
فلوت و فلوت کوچک تنها سازهای بادی چوبی هستند که فاقد زبانه اند. نفس اجرا کننده از راه سوراخی که درکناره لوله نزدیک به سر آن تعبیه شده، وارد لوله می شود، باز و بسته شدن سوراخ ها در فلوت های امروزی توسط کلید صورت می گیرد.
با آنکه فلوت از دسته سازهای بادی چوبی شمرده می شود، اما امروزه فلوت را از نقره نیز می سازند یا فقط بر روی ساز و روکش نقره ای می کشند. فلوت جدید را فلوت بوهم می نامند. فلوت بوهم را در سال 1832 توسط شخصی به نام تئوبالد بوهم ساخته شد که موجب ترقی عظیم در اجرا و صدا دهندگی فلوت گردید. فلوت، سازی انتقالی نیست ولی یکی دو نوع فلوت انتقالی نیز ساخته شده است از جمله فلوت فا که نت های آن به فاصله پنجم بم تر است و فلوت ر بمل که نیم پرده زیرتر از فلوت معمولی است.
فلوت کوچک (پیکولو)
این ساز را پیکولو یا فولوتو پیکولو نیز می نامند. لوله ایست به طول تقریبی سی سانتی متر، تعدادی سوراخ و در نوع جدید آن تعداد زیادتری کلید (هر کلید متشکل از یک یا دو اهرم، میله، فنر، سوراخ گیر و غیره). وسعت این ساز حدود سه اکتاو با تمام فواصل کروماتیک معتدل است. این ساز را معمولا جزو سازهای انتقالی نمی شمارند، اگرچه عملا صدای آن یک اکتاو زیرتر شنیده می شود. از این ساز دو نوع انتقالی نیز ساخته شده، که اولی به نام فلوت (ر بمل) نیم پرده و دیگری فلوت (می بمل) یک پرده است که نیم پرده زیرتر از فلوت کوچک معمولی صدا می دهد. پیکولو از دسته سازهای بی زبانه است.
گردآورنده: سپیدخت حکیمی