هر ساز بادی، یا به صورتی دیگر هر لوله صوتی با طول و قطر معین، دارای یکسری اصوات اصلی و فرعی است. از آنجا که قطر و طول سازهای بادی بایکدیگر یکسان نیست در نتیجه صوت اصلی هم در آنها فرق میکند. صوت اصلی یعنی نتی که با ساده ترین انگشت گذاری حاصل می شود را نت (دو) می خوانند و ممکن است نت (دو) در یک ساز بادی یا هر ساز دیگری با نت (دو) استاندارد شده متفاوت باشد. در این صورت آن ساز را انتقالی می نامیم.
به بیانی دیگر سازهای انتقالی شامل سازهایی می شوند که صدای خروجی از آنها یک یا دو اکتاو بالاتر یا پایین تر از نتی است که اجرا می کنند.
برای مثال اگر شما نت دو را در پیانو بنوازید همان فرکانس استانداردی که برای نت دو در نظر گرفته شده است را میشنوید اما در ساز انتقال یافتهای مثل کلاریت به این شکل نیست و با نواختن نت (دو) شما صدای (سی بمل) را میشنوید یعنی صدا یک پرده بمتر میشود.
در سازهای انتقالی به صورت یک قرارداد تاریخی، نتنویسی و انگشتگذاری برای همه این سازها یکسان نوشته می شود برای اینکه نوازندهای که برای مثال کلارینت سی بمل مینوازد بتواند کلارینت می بمل را هم با همان روش بنوازد یا اگر نوازندهای دیگر هورن انگلیسی مینوازد به راحتی بتواند ابوا، هم بنوازد.
اکثر سازهای انتقالی از خانوادهی سازهای بادی هستند از جمله سازهای انتقالی میتوان به ساکسیفونها، کلارینتها، توبا، هورن انگلیسی و فرانسوی و ... اشاره کرد.
نویسنده: سپیدخت حکیمی
مجله زونکن